موزیم ملی افغانستان

موزیم ملی افغانستان در سال 1918 در منطقه باغ بالای کابل تاسیس شد که در آن زمان عجایب خانه نام داشت. موزیم ملی افغانستان در سال 1931 با روی کارآمدن نادرشاه  به جایگاه فعلی در منطقه دارالامان در جنوب غربی شهر کابل  منتقل و به نام موزیم کابل مسمی گردید. مجموعه ای از گنجینه آثار تاریخی و میراث فرهنگی افغانستان که توسط باستان شناسان از خاک خود افغانستان کشف شده، در این موزیم قرار دارد.

در زمان شاه امان الله، یکی از ماده های نخستین قانون اساسی افغانستان به کاوش و حفظ آثار تاریخی افغانستان اختصاص یافت. براساس این ماده، شعبه حفریات و موزیم زیر نظر وزارت معارف افغانستان در راستای کشف و حراست آثار تاریخی و انتقال آنها به موزیم ملی افغانستان به کمک هیات باستان شناسی فرانسه در افغانستان (دافا) آغاز به کار کرد.

دولت افغانستان از باستان شناسان روسی به رهبری ویکتور سیریانیدی خواست تا در آی خانم و طلا تپه کاوش کنند. در سال 1978، ویکتور سیریانیدی و گروهش موفق به کشف طلای باختری شدند. ویکتور سیریانیدی کتابی راجع بهطلای باختری افغانستان در سال 1985 نگاشت. در زمینه طلای باختری می توانید مستند افغانستان و راز طلا ساخته شبکه تلویزیونی فارسی زبان من و تو را نیز تماشا کنید.

موزیم ملی افغانستان در طول جنگ ها مورد غارت و تخریب قرار گرفت. اولین بار در شورش های سال 1929 پس از مرگ شاه امان الله که در نتیجه تعدادی از مجسمه های تاریخی نابود شد. باری دیگر پس از ورود نیروهای مجاهدین به کابل که از ساختمان موزیم ملی به عنوان سنگر استفاده نمودند و بخش عظیمی از گنجینه موزیم ملی نابود یا غارت شد. در زمان طالبان هم بیشتر مجسمه های موزیم ملی کابل که از نظر طالبان کفرآمیز تلقی می شدند، از بین برده شد.

عمراخان مسعودی –مدیر موزیم کابل- در زمان جنگ های داخلی و طالبان موفق شد بیشتر از بیست هزار اثر تاریخی موزیم را به مناطق امن منتقل کند. او در سال 2005، جایزه جهانی شاهزاده کلاوس هلند را به خاطر نجات آثار موزیم ملی افغانستان دریافت کرد. امیدوارم کارگردانی مثل Aleksandr Sokurov پیدا شود و فیلمی مثل Francofonia راجع به موزیم ملی افغانستان و تلاش های عمراخان مسعودی برای حفظ آثار تاریخی افغانستان بسازد. به قول Aleksandr Sokurov، موزه ها در زمان جنگ باید آماده دفاع از خود باشند.