کتاب رنج و التیام در سوگواری و داغدیدگی

خواندن کتاب "رنج و التیام در سوگواری و داغدیدگی" نوشته ج. ویلیام وُردِن، ترجمه محمد قائد را به پایان بردم. مرگ، بخشی از زندگی است و همه ما روزی با مرگ عزیزانمان روبرو خواهیم شد. با این حال، پذیرفتن حقیقت مرگ برای همه ما سخت و ناگوار می آید. مصیبت دیدگان به سوگواری نیاز دارند. ترجمه فارسی کتاب "رنج و التیام در سوگواری و داغدیدگی" در نه فصل تنظیم شده است:

فصل اول) دلبستگی، فقدان و تکالیف سوگواری: وُردِن در این فصل می گوید: ما به سوگواری نیاز داریم و برای اتمام سوگواری نیازمندیم تا چهار تکلیف را پشت سر گذاشته، اگر کسی نتواند یکی از این تکالیف را به پایان برساند بدین معناست که سوگواری او به پایان نرسیده است. چهار تکلیف سوگواری عبارتند از: تکلیف 1) پذیرش واقعیت فقدان، تکلیف 2) گذر از دردِ مصیبت، تکلیف 3) انطباق با محیطی که شخص فقید در آن حضور ندارد و تکلیف 4) تغییر جای متوفی از نظر عاطفی و ادامه دادن به زندگی.  

فصل دوم) واکنش های بهنجار در برابر ماتم: سوگواری بی مسئله: وُردِن، واکنش های بهنجار در برابر ماتم را به چهار دسته تقسیم می کند:

الف) احساسات: اندوه، خشم، گناه و خویشتن نکوهی، اضطراب، تنهایی، خستگی، درماندگی، شوک، حسرت، رهایی، آسودگی، و کرختی.

ب) حس های بدنی: پوکی و خالی بودن معده، فشار در قفسه ی سینه، فشار در گلو، حساسیت بیش از اندازه به سر و صدا، احساس غیر شخص شدن، تنگی نفس و احساس خفگی، ضعف عضلانی، کم بنیگی، و خشکی دهان.

ج) شناخت ها: ناباوری، گیجی، دلمشغولی، احساس حضور، و توهمات.

د) رفتارها: اختلال در خواب، اختلال در اشتها، حواس پرتی، گوشه گیری، به خواب دیدن متوفی، پرهیز از هر آنچه متوفی را به یاد بیاورد، جستجو و صدا زدن، آه کشیدن، تحرک مفرط و بیقراری، گریستن، دیدار از جاها یا حمل اشیایی که متوفی را به یاد می آورد، و حفظ اشیای متعلق به متوفی.

وُردِن، عوامل تعیین کننده ماتم را چنین ذکر می کند: 1) متوفی که بود؟ 2) ماهیت رابطه (شدت دلبستگی، تامینی که آن دلبستگی ایجاد می کرد، دوگانگی در رابطه، و تضادها با متوفی)، 3) نوع مرگ، 4) پیشینه ها، 5) متغیرهای شخصیتی، 6) متغیرهای اجتماعی، 7) فشارهای روحی جاری.

فصل سوم) مشاوره ی ماتم: اهداف مشاوره ماتم عبارتند از: 1) افزایش واقعیت فقدان، 2) کمک به مشاوره گیرنده تا با تاثیرهای بارز و نفهته فقدان مقابله کند، 3) کمک به مشاوره گیرنده تا بر موانع مختلف در راه انطباق با فقدان فایق آید و 4) تشویق مشاوره گیرنده تا به گونه ای مناسب با متوفی وداع کند و به سر زندگی خویش برگردد.

فصل چهارم) واکنش های نابهنجار در برابر ماتم: سوگواری پیچیده: در این فصل، وُردِن عواملی که مانع اتمام سوگواری فرد می شود را توضیح می دهد. از جمله: عوامل ارتباطی (رابطه دوگانه، رابطه سرشار از وابستگی، رابطه سرشار از اختلاف)، عوامل پیرامونی (نامشخص بودن فقدان مثل زمانی که شوهر زنی مفقودالاثر است و همسرش نمی داند مرده است یا زنده)، عوامل پیشینه ای (تاثیر فقدان های گذشته بر فقدان جاری)، عوامل شخصیتی، عوامل اجتماعی (ضایعه در برابر جامعه غیرقابل بحث باشد مثل خودکشی، جامعه فقدان را نفی کند مثل سقط جنین، و نبود شبکه ای از حمایت اجتماعی).

فصل پنجم) ماتم درمانی: گره گشایی از ماتم بیمارگونه: هدف ماتم درمانی، شناسایی و حل کشاکش جدایی است که مانع تکمیل وظایف سوگواری در افرادی می شود که ماتم شان ناپیداست، به تاخیر افتاده است، مفرط است یا بیش از حد به درازا کشیده است.

فصل ششم) ماتم بر انواع خاص ضایعه: در این فصل، وُردِن به توضیح ماتم براساس انواع خاص ضایعه از جمله خودکشی، مرگ ناگهانی، مرگ ناگهانی اطفال، سقط جنین غیرعمدی، مرده زایی، سقط جنین، ماتم پیشاپیش و ایدز می پردازد.

فصل هفتم) ماتم و سازمان خانواده: در این فصل وُردِن راجع به مرگ فرزند، مرگ والدین و تاثیر مرگ روی سالمندان توضیح می دهد.  

فصل هشتم) ماتمِ شخصی مشاور: در این فصل، وُردِن راجع به ماتم شخصی مشاوران و تاثیر آن روی کمک رسانی به مصیبت دیدگان صحبت می کند.

فصل نهم) آموزش برای مشاوره ماتم: در این فصل، وِردِن طرح های برای پرداختن به مشاوره ماتم و آموزش افراد برای مشاوره ماتم ارائه می کند.